Το νερό σε αριθμούς

Το νερό αποτελεί βασικό συστατικό των ζώντων οργανισμών. Ένα μεγάλο ποσοστό της μάζας του ανθρώπινου σώματος αποτελείται από νερό. Το νερό αντιπροσωπεύει το 60-66% του σωματικού βάρους ενός άνδρα και το 50-55% μιας γυναίκας. Είναι ουσιώδες για τη ζωή αφού μεταφέρει θρεπτικές ουσίες στα όργανα και τους ιστούς που τις χρειάζονται. Διατηρεί επίσης τον όγκο του αίματος και βοηθά στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.

Δύο τρίτα περίπου του νερού περιέχονται στα κύτταρα του σώματος. Ένα τρίτο περίπου βρίσκεται στα αιμοφόρα αγγεία και μια μικρή ποσότητα βρίσκεται μεταξύ των κυττάρων και παρέχει ελαστικότητα στους ιστούς.

Η απόσταση της Γης από τον Ήλιο (150.000.000 Km) είναι αυτή που επιτρέπει τη διατήρηση της Υδρόσφαιρας. Εκτιμάται ότι, αν αυτή η απόσταση ήταν μικρότερη από 134.000.000 Km, το νερό θα εξατμιζόταν συνεχώς, δηλαδή θα παρέμενε μονίμως σε κατάσταση υδρατμών. Αν η απόσταση ήταν μεγαλύτερη, το νερό θα παρέμενε μονίμως σε κατάσταση πάγου.

•  – Το 97,39% των υδατικών αποθεμάτων είναι το θαλασσινό νερό
• – Το 2,01% το αποτελούν οι πάγοι
• – Το 0,58% τα υπόγεια νερά
• – Το 0,02% είναι οι λίμνες και οι ποταμοί
• – Το 0,02% υπάρχει στην ατμόσφαιρα υπό μορφή υδρατμών
• – Το γλυκό νερό είναι το 2,6% της συνολικής ποσότητας

Oι υδάτινοι όγκοι, που διακινούνται στο φυσικό περιβάλλον, και πέφτουν στην επιφάνεια της γης με τη μορφή των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων (βροχή, χιόνι, χαλάζι κ.λ.π.), ανέρχονται σε 120.000 Km3 ετησίως, που αντιστοιχούν σε 1% των συνολικών επιφανειακών υδατικών συγκεντρώσεων και στο 0.001% των αντίστοιχων υπογείων.

• Από την ποσότητα της βροχής που πέφτει κάθε χρόνο, περίπου 110.000 κυβ. χλμ., μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο τα 9.000 κυβ. χλμ.
• Το νερό είναι είδος εν ανεπάρκεια για πολλούς λαούς εξαιτίας της άδικης κατανομής του. Στο 40% της επιφάνειας της Γης που πλήττεται από ξηρασία, υπάρχει μόνο ένα 2% του συνολικού τρεχούμενου νερού του πλανήτη.
• Ενώ τα τελευταία 70 χρόνια ο πληθυσμός της Γης έχει τριπλασιαστεί, η κατανάλωση νερού έχει εξαπλασιαστεί και μάλιστα κατά έναν παράλογο τρόπο. Μόνο το 50% του πόσιμου νερού καταναλώνεται ετησίως για να καλύψει τις ανάγκες του ανθρώπου για κατανάλωση ύδατος. Το ένα τρίτο του υπόλοιπου 50% καταναλώνεται σε αγροτικές καλλιέργειες και ένα μεγάλο ποσοστό απλώς σπαταλιέται, χωρίς να διοχετεύεται η χρήση του σε συγκεκριμένη δραστηριότητα.
• Το 2025 οι ανάγκες μας σε πόσιμο νερό θα αυξηθούν και θα ανέλθουν στο 70% του διαθέσιμου πόσιμου ύδατος. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το έτος 2025 η έλλειψη του νερού θα επηρεάσει σημαντικά 52 χώρες και 3,2 δις. ανθρώπους, δηλαδή το 37% του συνολικού πληθυσμού της γης.
• Το 2000, 508.000.000 άνθρωποι ζούσαν σε περιοχές με σοβαρή ανεπάρκεια νερού. Το 2025 ο αριθμός αυτός θα εξαπλασιαστεί αγγίζοντας τα 3 δισ. ανθρώπους σε 48 χώρες με πρόβλημα λειψυδρίας. Και το 2050, 4,2 δισ. άνθρωποι (πάνω από το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού) δεν θα έχουν ούτε την απαιτούμενη ποσότητα νερού (50 λίτρα την ημέρα) για να ζήσουν.
• Πολλές χώρες εκμεταλλεύονται λίμνες και θάλασσες προκειμένου να καλύψουν την έλλειψη νερού. Οι στάθμες σε πόλεις της Κίνας, της Λατινικής Αμερικής και της Βόρειας Ασίας μειώνονται ετησίως δραματικά. Το 1977 ο Κίτρινος Ποταμός στην Κίνα στέγνωσε για 226 ημέρες, σημειώνοντας αρνητικό ρεκόρ στα χρονικά.
• Ο Διεθνής Οργανισμός Υγείας (WHO) υπολογίζει ότι 1,1 δισεκατομμύριο άνθρωποι (δηλαδή ένας στους έξι) δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, ενώ 2,4 δισεκατομμύρια δεν απολαμβάνουν ασφαλούς ατομικής υγιεινής. Και εδώ τα παιδιά πληρώνουν το τίμημα, καθώς από τα 3,4 εκατομμύρια ανθρώπους που πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω έλλειψης νερού και ατομικής υγιεινής, το 40% είναι παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών. Πάνω από 400 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από γαστρεντερίτιδα, πάνω από 200 εκατομμύρια, από σχιστοσωμίαση, πάνω από 30 εκατομμύρια, από ογκοκερκίαση, ασθένειες που μεταδίδονται με το νερό. Έχει, ακόμα, υπολογιστεί ότι, αν ο πληθυσμός όλης της γης είχε πρόσβαση σε πόσιμο νερό, το παγκόσμιο ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας θα μπορούσε να μειωθεί στο μισό, κυρίως με την εξαφάνιση των διαρροϊκών ασθενειών. Ασθένειες που θα μπορούσαν να προληφθούν σχετιζόμενες με το νερό ευθύνονται για τον θάνατο 10.000-20.000 ανθρώπων ημερησίως.
• Στις αναπτυσσόμενες χώρες το 90-95% των βιομηχανικών αποβλήτων  απορρίπτεται σε υδάτινους χώρους μολύνοντας το νερό,. Οι τεχνολογικές λύσεις είναι λίγες και ακριβές. Το αφαλατωμένο νερό ικανοποιεί σήμερα μόνο το 1,1% του πληθυσμού.
• Σχεδόν 825.000.000 κάτοικοι της Νοτιοανατολικής Ασίας δεν έχουν πρόσβαση σε αποχετευτικό δίκτυο.
• Εκτιμάται ότι κάθε ένα κιλό φυτά δίνει χίλια κιλά νερό !!! Την ίδια στιγμή κάθε χρόνο καταστρέφονται 170 εκατ. στρέμματα τροπικών δασών.
• Έχει υπολογιστεί ότι οι Αμερικανοί χρησιμοποιούν 50 εκατ. τόνους χαρτιού το χρόνο, και γι’ αυτό πρέπει να κοπούν πάνω από 850 εκατ. δέντρα. Ένας τόνος χαρτιού πεταμένος στα σκουπίδια αντιστοιχεί με 38-45 στρέμματα δάσους.
• Οι κάτοικοι των πλουσίων χωρών καταναλώνουν 12πλάσια ποσότητα κάθε μέρα εν αντιθέσει με τους κατοίκους του ονομαζόμενου ‘Τρίτου Κόσμου’. Σήμερα από τα 3.500 δις. κυβ. μέτρα νερού που καταναλώνονται παγκοσμίως το 90% καταναλίσκεται από την αναπτυγμένη Δύση. Ενώ Αμερικανοί και Ευρωπαίοι χρειάζονται καθημερινά 700 λίτρα νερού για τις ανάγκες τους, οι Σενεγαλέζοι, για παράδειγμα, πρέπει να αρκεστούν σε 30. Κάθε χρόνο 771 εκατομμύρια Αφρικανοί χρειάζονται 40 δισεκατομμύρια ώρες για τις μετακινήσεις που θα τους εξασφαλίσουν πόσιμο νερό.
• Στην περίπτωση μείωσης ακόμη περισσότερο του όζοντος οι πλούσιες χώρες της Δύσης με λιγότερο από 20% του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι υπεύθυνες για περισσότερο από το 80% της απελευθέρωσης των βλαβερών ρύπων.
• Η ρύπανση των υδάτων προέρχεται από τα λύματα και τα βιομηχανικά απόβλητα, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, από την όξινη βροχή, διαρροές σε πυρηνικά εργοστάσια και από αποθήκες ραδιενεργών αποβλήτων μέσα στη γη και στη θάλασσα.
• Το πιο πρόσφατο σύμπτωμα θαλάσσιας ρύπανσης είναι η λεγόμενη «κόκκινη παλίρροια» δηλ. η υπερβολική επέκταση φυκιών. Τα φύκια αυτά καταναλώνουν όλο το οξυγόνο που περιέχει το νερό με αποτέλεσμα όπου υπάρχει «κόκκινη παλίρροια», η ζωή στο νερό να εξαφανίζεται. Στον κόλπο του Μεξικού υπάρχει μια μικρή ζώνη 4.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ενώ αντίστοιχα φαινόμενα υπάρχουν στη Αδριατική. Στην Ιαπωνία εμφανίζονται κάθε χρόνο 200 «κόκκινες παλίρροιες» από φύκια που παράγουν τοξίνες.
• Στις ακτές της Πολυνησίας, της Ταϋλάνδης και της Καραϊβικής παρατηρήθηκε ομαδικός θάνατος κοραλλιών, που οφείλεται σ’ ένα θερμοωκεάνειο ρεύμα. Στην Γροιλανδία παρατηρήθηκε μείωση του πάχους των πάγων κατά 50 εκατοστά.
• Τα τελευταία 25 χρόνια οι ανάγκες για νερό στις μεσογειακές χώρες αυξήθηκαν κατά 60% και τις προσεχείς δύο δεκαετίες η κατανάλωση προβλέπεται να αυξηθεί κατά 40%.

Στην Ελλάδα καταναλώνεται το 7% των μέσων ετήσιων ατμοσφαιρικών κατακρημνίσεων ή το 11% του διαθέσιμου ετήσιου δυναμικού, ποσοστά που δείχνουν επίσης την ύπαρξη μη ορθολογικής διαχείρισης υδατικών πόρων. Από τα 8.000 εκατ. m3/έτος περίπου, που σήμερα καταναλίσκονται σε όλη τη χώρα, 45% περίπου δηλαδή 3.300 εκατ. m3/έτος, αποτελούν διάφορες απώλειες, που θα μπορούσαν να περιοριστούν σημαντικά με την εφαρμογή κατάλληλων διαχειριστικών παρεμβάσεων.